نگاهی مختصر به مراحل مبادله ی بازرگانی بین المللی – مراحل مبادله‌ی بازرگانی بین‌المللی شامل موارد زیر است:

• ابتدا کالای موضوع معامله از کشور مبدأ حمل می‌شود.
• به مرز و گمرک مبدأ می‌رسد.
• روی وسیله‌ی حمل اصلی بارگیری می‌شود و حمل‌ونقل بین‌الملل انجام می‌شود.
• کالا به مرز و گمرک کشور مقصد می‌رسد.
• کالا ترخیص وارداتی می‌شود.
• تا انبار خریدار در داخل کشور حمل می‌شود.

برای انجام هر یک از مراحل مبادله ی بازرگانی بین الملل بایستی اصطلاحات بین المللی بازرگانی( اینکوترمز ) را بدانید تا در عقد قراردادهای تجاری دچار سوء تفاهم و مشکلات حقوقی نشوید.

قواعد اینکوترمز:

اول ژانویه ۲۰۱۱ آخرین نسخه ی اینکوترمز که به اینکوترمز ۲۰۱۰ موسوم است، منتشر گردید. اینکوترمز ۲۰۱۰ نسخه ي هشتم و نهایی از اینکوترمزها می باشد، که در ۱۱ قانون تعریف شده و بر مبناي طریقه حمل به دو گروه کلی تقسیم بندي می شوند:

گروه اول؛ این گروه شامل ۷ قانونی است که تمامی طرق حمل را دربر می گیرند.

قواعد EXW ،FCA ،CPT ،CIP ،DAT ،DAP ،DDP به این گروه تعلق دارند. از قواعد مزبور می‌توان حتی در مواردی که از حمل‌ونقل دریایی استفاده نمی‌شود نیز استفاده کرد. به هر حال، به خاطر داشته باشید که می‌توان این قواعد را حتی در مواردی که از کشتی تنها برای بخشی از جریان حمل استفاده می‌شود نیز به کار برد.

• تحویل کالا درب کارخانه – ذکر نام محل مقرر برای تحویل ( EXW ): در این روش فروشنده، کالا را در محل تولید و یا انبار کالا به خریدار تحویل می دهد و کلیه مسئولیت ها و هزینه ها، اعم از بارگیري، حمل و نقل، بیمه، گمرك و ریسک خرابی کالا بر عهده خریدار است.

• تحویل کالا در نقطه اي معین در کشور مبدأ – ذکر نام محل مقرر برای تحویل ( FCA ) :به معناي این است که فروشنده کالا را پس از ترخیص صادراتی درمحل مقرر به حمل کننده تعیین شده از سوي خریدار تحویل می دهد. با توجه به اینکه محل تحویل کشور خریدار باشد، بارگیري با خریدار است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است، همچنین معمولاً و (نه الزاماً) عقد قرارداد حمل و بیمه به عهده خریدار می باشد.

• کرایه حمل کالا پرداخت شده – ذکر نام محل مقرر در مقصد ( CPT ) :این قاعده که نوعی حمل مرکب می باشد، براین مفهوم دلالت میکند که فروشنده کالا را تهیه، حمل داخلی و ترخیص صادراتی نموده ، هزینه هاي ترخیص صادراتی را خود پرداخت میکند . بعلاوه حمل کننده کالا تا مقصد نهائی را انتخاب، قرارداد حمل را منعقد و کرایه را تا محل مشخص در قرارداد بعنوان مقصد نهائی پرداخت مینماید. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حمل کننده می دهد خاتمه می یابد. همچنین پرداخت هزینه بیمه و عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.

• کرایه و بیمه حمل کالا پرداخت شده – ذکر نام محل مقرر در مقصد ( CIP ) :این قاعده از اینکوترمز بدین معنی است که فروشنده کالا را با اخذ مجوزهاي صادراتی ازکشور خود و ترخیص صادراتی، به حمل کننده اي که منتخب خود اوست و خود با آن حمل کننده قرارداد حمل منعقد کرده تحویل میدهد بعلاوه کرایه حمل کالا تا مقصد را پرداخت کرده و کالا را تا مقصد بیمه نموده ، هزینه بیمه را هم پرداخت می نماید .

• تحویل کالا در پایانه کشور مقصد – ذکر نام پایانه در بندر یا در محل مقرر در مقصد ( DAT ) :این اصطلاح بدین معنی است که فروشنده تمام هزینه هاي حمل ونقل (هزینه صادرات، حمل، تخلیه از حامل اصلی در بندر مقصد و هزینه هاي بندر مقصد) و فرض قبول تمامی ریسک ها تا پایانه مقصد را عهده دار میشود. پایانه می تواند بندر، فرودگاه، و مکان تبادل کالا تلقی گردد. ضمن اینکه حقوق ورودي، مالیات و هزینه هاي گمرکی برعهده خریدار می باشد.

• تحویل کالا در نقطهاي معین در کشور مقصد – ذکر نام محل مقرر در مقصد ( DAP ) :این اصطلاح می تواند براي تمامی حالات حمل و نقل استفاده شود، و یا در فرآیندي که در آن بیش از یک حالت حمل ونقل وجود داشته باشد. فروشنده مسئول هماهنگی حمل و تحویل کالا، آماده سازي جهت انجام تخلیه بار از وسیله نقلیه، در محل مورد توافق می باشد. در این روش پرداخت مالیات و پوشش بیمه بر عهده فروشنده نمی باشد.

• تحویل کالا در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی – ذکر نام محل مقرر در مقصد (DDP ) :فروشنده مسئول تحویل کالا در محل قید شده در کشور خریدار است، و پرداخت تمامی هزینه هاي انتقال کالا به مقصد از جمله حقوق ورودي و مالیات بر عهده وي می باشد. این ترم حداکثر تعهدات در فروشنده و حداقل تعهدات در خریدار را در بر می گیرد.

گروه دوم؛ این گروه شامل ۴ قانونی است که راه هاي آبی دریایی و داخلی (درون کشوري) را پوشش می دهند. طبق آن، نقطه‌ی تحویل و محلی که کالا از آنجا برای فروش حمل می‌شود، بندر است.

قواعد CIF ،CFR ،FOB ،FAS به این گروه تعلق دارند.

• تحویل کالا در کنار کشتی – ذکر نام بندر مقرر برای بارگیری ( FAS ) :محل خاتمه ریسک فروشنده کنار کشتی در بندر است. مسئولیت عقد و پرداخت هزینه حمل، بیمه و بازرسی به عهده خریدار است.

• تحویل کالا روی عرشه‌ی کشتی – ذکر نام بندر مقرر برای بارگیری ( FOB ) :فروشنده وقتی کالا را از روی نرده کشتی عبور داد ریسک خود را خاتمه داده‌است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل از بندر تحویل و بیمه و بازرسی با خریدار است.

• قیمت کالا و کرایه‌ی حمل تا بندر مقصد – ذکر نام بندر مقصد ( CFR ) :فروشنده باید هزینه‌ها و کرایه حمل مورد نیاز برای آوردن کالا به بندر مقصد تعیین شده را بپردازد، ولی مسوولیت فقدان یا خسارت وارده به کالا همچنین هر گونه مخارج اضافی ناشی از حوادث بعد از تحویل روی عرشه، از زمانی که کالا از نرده کشتی در بندر بارگیری می‌گذرد از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. اصطلاح CFR فروشنده را ملزم می سازد که کالا را برای صدور ترخیص کند. این اصطلاح را فقط برای حمل دریایی و آب راه داخلی می‌توان به کار برده در مواقعی که نرده کشتی کاربرد عملی نداشته باشد.

• قیمت کالا، بیمه و کرایه‌ی حمل تا بندر مقصد – ذکر نام بندر مقصد ( CIF) : در این روش کالا وقتی از روي نرده کشتی بارگیري می شود، مسئولیت فروشنده خاتمه مییابد. ضمن اینکه هزینه حمل و بیمه و عقد قرارداد آن ها با فروشنده می باشد.